Raporti amerikan përmend shkarkimin e Valdete Dakës: “I motivuar politiksht”

Departamenti Amerikan i Shtetit, ka publikuar raportin për të drejtat e njeriut në botë për vitin 2021, ku tregoi se në Kosovë çështjet e rëndësishme të këtyre të drejtave përfshinin kufizime serioze në lirinë e shprehjes dhe medias, duke përfshirë dhunën ose kërcënimet për dhunë gazetarëve; korrupsionin serioz qeveritar dhe mosndëshkimin dhe krimet që përfshijnë dhunën ose kërcënimet me dhunë ndaj pakicave etnike ose komuniteteve tjera të margjinalizuara.

Në këtë raport përmenden edhe zgjedhjet e fundit dhe pjesmarrja politike në të. Ajo që vihet në sy është shkarkimi i ish-kryetare së Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) nga presidentja Vjosa Osmani, ku vlerësohet si ‘I MOTIVUAR POLITIKISHT’, përcjell Periskopi.

Shkarkimi kishte ndodhur më 14 qershor, ndërsa 11 organizata civile e cilësuan atë si shkarkim politik. Të gjitha këto zhvillime janë përmendur në raportin e DASH-it.

“Më 22 janar, përpara zgjedhjeve të 14 shkurtit, Komisionet Qendrore të Zgjedhjeve votuan për të mohuar certifikimin e kandidatëve të çdo partie me një dënim penal në tre vitet e fundit, në përputhje me ligjet që rregullojnë përshtatshmërinë e fushatës. Të nesërmen, presidentja e atëhershme Vjosa Osmani e kritikoi këtë votim në një deklaratë publike. Më pas, më 14 qershor, presidenti Osmani shkarkoi kryetaren e komisioneve zgjedhore Valdete Daka për gjoja se ka vepruar në mënyrë që ka cenuar rëndë pavarësinë dhe integritetin e komisioneve. Njëmbëdhjetë organizata të shoqërisë civile së bashku e quajtën vendimin e Osmanit të motivuar politikisht dhe në raportin e Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të BE-së theksohej “Vendimi i Presidentes së Kosovës për shkarkimin e ish-kryetares së komisioneve zgjedhore më 14 qershor, katër vjet para skadimit të mandatit të saj të dytë dhe vetëm një një ditë para shpalljes së zgjedhjeve komunale, nuk ka mundur të arsyetohet në mënyrë adekuate as me arsyetimin e vendimit dhe as me arsyet e renditura në Ligjin për Zgjedhjet e Përgjithshme. Veçanërisht, të dyja vendimet shihen nga partitë opozitare dhe shoqëria civile si të motivuara politikisht”, thuhet në raportin e DASH-it.

Ky është raporti i plotë i DASH-it për zgjedhjet dhe pjesëmarrjen politike:

ZGJEDHJET DHE PJESËMARRJA POLITIKE

Zgjedhjet e fundit: Vendi mbajti zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare në shkurt. Vëzhguesit ndërkombëtarë dhe të pavarur, si dhe përfaqësuesit e grupeve të pakicave etnike vunë re presion dhe frikësim brenda komuniteteve të pakicave etnike për të mbështetur partitë e rreshtuara me Listën Srpska, një parti e lidhur ngushtë me qeverinë serbe. Disa serbë të Kosovës gjithashtu raportuan se u është bërë presion që të mos mbështesin parti të tjera përveç Listës Srpska. Sipas vëzhguesve të Institutit Kombëtar Demokratik, politikanët e Listës Srpska shtynë për krijimin e partive të reja politike rome dhe boshnjake dhe inkurajuan serbët e Kosovës që të votojnë për këto parti të reja në një përpjekje për të rritur ndikimin e tyre në Kuvend duke fituar vende të rezervuara për grupet minoritare.

Në mars, Gjykata e Lartë anuloi shumicën e votave të hedhura për partitë e raportuara të Iniciativës Rome të lidhur me Listën Srpska dhe partive Ujedinjena Zajednica-Adrijana Hodzic, duke pohuar se votat e tyre nuk erdhën nga komunitetet që vendet e garantuara synonin të përfaqësonin. Vendimi i Gjykatës së Lartë bëri që Hoxhiç të humbasë vendin e saj, i cili shkoi në partinë e dytë boshnjake, Bashkimin Social Demokrat. Nisma Rome humbi gjithashtu një nga dy vendet që fillimisht u duk se fitoi, me vendin që i shkoi një partie tjetër të komunitetit rom.

Më 22 janar, përpara zgjedhjeve të 14 shkurtit, Komisionet Qendrore të Zgjedhjeve votuan për të mohuar certifikimin e kandidatëve të çdo partie me një dënim penal në tre vitet e fundit, në përputhje me ligjet që rregullojnë përshtatshmërinë e fushatës. Të nesërmen, presidentja e atëhershme Vjosa Osmani e kritikoi këtë votim në një deklaratë publike. Më pas, më 14 qershor, presidenti Osmani shkarkoi kryetaren e komisioneve zgjedhore Valdete Daka për gjoja se ka vepruar në mënyrë që ka cenuar rëndë pavarësinë dhe integritetin e komisioneve. Njëmbëdhjetë organizata të shoqërisë civile së bashku e quajtën vendimin e Osmanit të motivuar politikisht dhe në raportin e Misionit të Vëzhgimit të Zgjedhjeve të BE-së theksohej “Vendimi i Presidentes së Kosovës për shkarkimin e ish-kryetares së komisioneve zgjedhore më 14 qershor, katër vjet para skadimit të mandatit të saj të dytë dhe vetëm një një ditë para shpalljes së zgjedhjeve komunale, nuk ka mundur të arsyetohet në mënyrë adekuate as me arsyetimin e vendimit dhe as me arsyet e renditura në Ligjin për Zgjedhjet e Përgjithshme. Veçanërisht, të dyja vendimet shihen nga partitë opozitare dhe shoqëria civile si të motivuara politikisht.”