Të përgatitur prej muajsh, me flamuj të ISI*S`it me vete, sulmuesit e përgatitën kështu planin për sulmin në Sydeney

Autorët e dyshuar për sulmin në Bondi Beach në Sydney të Australisë hodhën eksplozivë në fillim të sulmit vdekjeprurës dhe kishin ushtruar të shtënat javë më parë, sipas dokumenteve të reja gjyqësore, raporton BBC.

Sipas tyre, dyshja “planifikoi me kujdes” sulmin për muaj dhe, dy ditë para të shtënave, vizituan Bondi për vëzhgim.

Pesëmbëdhjetë persona u vranë dhe dhjetëra të tjerë u plagosën kur dy të dyshuarit hapën zjarr ndaj një festivali hebre më 14 dhjetor. Eksplozivë, përfshirë një “bombë tenisi”, dështuan të shpërthenin, thuhet në dokumente.

Naveed Akram, 24 vjeç, është akuzuar për 59 vepra penale, përfshirë 15 akuza për vrasje dhe një për terrorizëm. Sulmuesi tjetër – babai i tij, Sajid Akram – u vra nga policia në vendin e ngjarjes.

Javën e kaluar, u vendos një urdhër për ta ndaluar përkohësisht publikimin e fletës informative të policisë për të mbrojtur identitetet e të të mbijetuarve. Ai u shfuqizua të hënën dhe dokumentet u publikuan me disa fshirje.

Në dokumentet e reja gjyqësore përfshihen detaje nga disa video që ndjekin lëvizjet e të dyshuarve në muajt, ditët dhe orët para sulmit.

Një video – e regjistruar me një nga telefonat e tyre në tetor – përshkruhet si treguese e burrave duke u ulur para një imazhi të flamurit të grupit Shteti Islamik (ISIS).

Ata dëgjohen duke bërë deklarata mbi motivet e tyre për sulmin dhe duke dënuar “veprimet e ‘zionistëve’”, tha policia.

Naveed Akram gjithashtu “shfaqet duke recituar në arabisht një pasazh nga Kurani”.

Policia tha se pamje të tjera nga tetori tregojnë babanë dhe djalin “duke kryer trajnime me armë në një zonë rurale”, besohet në New South Wales. Ata shihen “duke qëlluar me pushkë dhe duke u lëvizur në mënyrë taktike”, shtuan zyrtarët.

Pamje nga CCTV e mbrëmjes së 12 dhjetorit thuhet se tregojnë dy burra “i akuzuari dhe babai i tij” në veturën e tyre pranë Bondi Beach.

“I akuzuari dhe babai i tij, S. Akram, shihen duke dalë nga automjeti dhe duke ecur përgjatë urës këmbësore, duke qenë në të njëjtin vend ku u kthyen dy ditë më vonë dhe qëlluan mbi qytetarët”, thuhet në dokument.

“Policia pretendon se kjo është provë e vëzhgimit dhe planifikimit të një akti terrorist”.

Rreth orës 02:00 (15:00 GMT) në ditën e sulmit, ata u kapën nga CCTV duke lënë një vendstrehim të marrë me qira në periferi të Sydneyt, Campsie, “duke mbajtur sende të gjata dhe të mëdha të mbështjella me batanije”, të cilat i futën në një veturë.

Dokumentet theksojnë se këto përfshijnë dy pushkë, një revole Beretta, katër pajisje shpërthyese të improvizuara (IED) dhe dy flamuj të ISIS-it.

Policia tha se pak pas orës 17:00 (08:00 GMT), sulmuesit u panë duke dalë nga vendi i marrë me qira. Pamje të tjera i kapin ata duke arritur në Bondi në orën 18:50 (09:50 GMT), ku u parkuan dhe i vendosën flamujt brenda dritareve të përparme dhe të pasme.

Ata më pas shihen duke nxjerrë armët dhe IED-të nga vetura, para se të ecnin drejt urës këmbësore, sipas dokumenteve.

Nga ky vend, policia beson se i hodhën eksplozivët – tre bomba tubi dhe një “bombë tenisi” – drejt turmës, megjithëse asnjë nuk shpërtheu.

Pak më vonë, ata përdorën armët për të qëlluar drejt turmës, tha policia. Katërmbëdhjetë persona u vranë në vendin e ngjarjes. Një tjetër vdiq më vonë në spital pas plagëve.

Sajid Akram u qëllua dhe u vra gjatë një shkëmbimi zjarri me policët e New South Wales.

Naveed Akram u plagos rëndë nga policia. Ai u lirua nga spitali të hënën dhe u transferua në burg.

Në javën pas të shtënave, kryeministri australian Anthony Albanese është akuzuar nga komuniteti hebre për mosmarrjen seriozisht të kërcënimeve antisemite.

Të dielën, ai u fishkëllua nga pjesë të turmës gjatë një eventi përkujtimor ku morën pjesë dhjetëra mijëra njerëz.

Ai u kërkoi falje hebrenjve australianë dhe premtoi të “punojë çdo ditë” për t’i mbrojtur. Ai gjithashtu propozoi të nxiste ligj të ri kundër ekstremizmit dhe gjuhës së urrejtjes.

Por Albanese mund të përballet me një problem edhe më të madh, ndërsa pyetjet shtohen mbi trajtimin e inteligjencës për të dyshuarit dhe nëse ishte ndjekur me kujdes.

Raportohej më parë se Naveed Akram ishte hetuar për lidhje me një celulë terroriste të ISIS-it që vepronte në Sydney.

Albanese kishte thënë se ai ra fillimisht në vëmendje të autoriteteve në vitin 2019, por “u bë një vlerësim se nuk kishte shenja të kërcënimit të vazhdueshëm ose të veprimit të tij me dhunë”.

Pyetje shtesë lindin pse – në dritën e hetimit të mëparshëm – babai dhe djali mundën të udhëtonin në Filipine në muajin para sulmit, dhe si mundi babai të blinte armë. Në një konferencë për shtyp të hënën, kryeministri i NSW Chris Minns tha se nuk dëshiron të spekulojë dhe se po bëhen hetime.

Gjithashtu ka presion në rritje që Albanese ta thërrasë një Komision Mbretëror, niveli më i lartë i hetimit publik në Australi, mbi sulmin terrorist në Bondi, me thirrje nga komuniteti hebre dhe deputetë.

Sulmi gjithashtu ka nxitur thirrje për kufizime më të rrepta mbi pronësinë e armëve. Të hënën, shteti i New South Wales thirri parlamentin për të diskutuar një paketë ligjesh të reja mbi armët dhe protestat, të propozuara pas të shtënave.

Disa grupe të të drejtave civile dhe avokatë të armëve kanë ngritur shqetësime se ligjet do të vendosin kufizime të tepërta mbi armët dhe protestat.

Minns tha se disa mund të ndihen se ndryshimet “shkuan shumë larg”, por ato janë të nevojshme për ta mbajtur komunitetin të sigurt.