BBC: Zelensky afër dakordimit për çmlitarizimin e vendit

Volodymyr Zelensky, Presidenti i Ukrainës ka dhënë detaje mbi një plan të përditësuar paqeje që i ofron Rusisë tërheqjen e mundshme të trupave ukrainase nga lindja dhe krijimin e një zone të çmilitarizuar në vend të tyre.

Duke detajuar planin 20-pikësh të dakordësuar nga të dërguarit e SHBA-së dhe Ukrainës në Florida në fundjavë, Zelensky tha se rusët do të përgjigjen të mërkurën pasi amerikanët të kenë folur me ta.

Duke e përshkruar planin si “kornizën kryesore për përfundimin e luftës”, ai tha se ai propozonte garanci sigurie nga SHBA-të, NATO-ja dhe evropianët për një përgjigje të koordinuar ushtarake nëse Rusia pushtonte përsëri Ukrainën, shkruan BBC.

Lidhur me çështjen kyçe të Donbasit lindor të Ukrainës, Zelensky tha se një “zonë e lirë ekonomike” ishte një mundësi e mundshme.

Ai u tha gazetarëve se meqenëse Ukraina ishte kundër tërheqjes, negociatorët amerikanë po kërkonin të krijonin një zonë të çmilitarizuar ose një zonë të lirë ekonomike. Çdo zonë nga e cila tërhiqeshin trupat ukrainase do të duhej të ruhej nga Ukraina, theksoi ai.

“Ekzistojnë dy mundësi,” tha Zelensky, “ose lufta vazhdon, ose diçka do të duhet të vendoset në lidhje me të gjitha zonat e mundshme ekonomike”.

Plani 20-pikësh shihet si një përditësim i një dokumenti origjinal 28-pikësh, të dakordësuar nga i dërguari amerikan Steve Witkoff me rusët disa javë më parë, i cili u pa gjerësisht si i orientuar shumë drejt kërkesave të Kremlinit.

Rusët kanë këmbëngulur që Ukraina të tërhiqet nga pothuajse një e katërta e territorit të saj në rajonin lindor të Donetskut në këmbim të një marrëveshjeje paqeje. Pjesa tjetër është tashmë nën pushtimin rus.

Çështjet e ndjeshme, duke përfshirë çështjet mbi territorin, do të duhej të zgjidheshin “në nivelin e udhëheqësve”, por drafti i ri do t’i siguronte Ukrainës garanci të forta sigurie dhe një forcë ushtarake prej 800,000, shpjegoi Zelensky.

Pjesa më e madhe e planit të përditësuar i ngjan asaj që doli nga bisedimet e fundit në Berlin që përfshinin negociatorët amerikanë Witkoff dhe Jared Kushner me udhëheqësit ukrainas dhe evropianë. Vendndodhja më pas u zhvendos në Miami fundjavën e kaluar ku ekipi i Presidentit amerikan Donald Trump foli veçmas me të dërguarin rus Kirill Dmitriev dhe më pas me zyrtarët ukrainas dhe evropianë.

Tani duket se ka shumë më tepër detaje mbi çështjen territoriale, megjithëse është e qartë se pala ukrainase nuk arriti të arrinte një konsensus me amerikanët.

Zelensky shpjegoi se nëse Ukraina ishte e përgatitur të tërhiqte forcat e saj të rënda me pesë, 10 ose 40 km në 25% të Donetskut që ende mbante për të krijuar një zonë ekonomike, duke e bërë atë praktikisht të çmilitarizuar, atëherë Rusia do të duhej të bënte të njëjtën gjë “përkatësisht me pesë, 10 ose 40 km”.

Trupat ruse janë aktualisht rreth 40 km (25 milje) në lindje të qyteteve të “rripit të fortesës” të Ukrainës, Sloviansk dhe Kramatorsk, pasi kanë pushtuar qytetin e Siverskut.