“Zemra e këtij vendi” si dokument politik

Si u kthye një varg kënge në argument dhe një këngëtare pa shije në dëshmi elektorale.

Shkruan: Baton Haxhiu

Në Cyrih, të shtunën mbrëma, errësira nuk erdhi nga jashtë. Në Prishtinë në stand-up comedy filloi si tallje e rëndë…

Albin, Albin, zemra e këtij vendi…”

Rrëfimi për mbledhjen e partisë

Nuk e di në cilin moment saktësisht ndodhi.

Ndoshta në çastin kur dikush e lëshoi këngën në një mbledhje partie.

Ndoshta kur dikush tjetër, serioz, me fytyrë shtetari, tha se ishte ide e mirë.

Ndoshta kur askush nuk qeshi, askush nuk u skuq, askush nuk tha ndal.

“Albin, Albin, zemra e këtij vendi…”

Dhe këtu nuk hyri satira. Hyri duartrokitja.

Sepse kjo këngë nuk kaloi rastësisht. Ajo u aprovua. U dëgjua. U pranua. U legjitimua.

Në një mbledhje partie që pretendon modernitet, racionalitet dhe ndarje nga folklori politik, u miratua një baladë për njeriun e gjallë. Dhe askush nuk e pa problemin.

Këtu fillon errësira.

Jo te këngëtarja, që nuk kupton çka këndon. Ajo bën atë që ka bërë gjithmonë.

Por te politika që e dëgjon këtë këngë dhe sheh veten brenda saj.

Te partia që mendon se refreni mund ta zëvendësojë programin.

Te lideri që pranon të këndohet në kohë krize, sepse kënga është më e butë se pyetja.

Në atë moment, politika pushon së qenë debat dhe bëhet ritual.

Dhe çdo ritual kërkon adhurim, jo llogari.

Kjo nuk është më çështje shijeje.

Është çështje regresi.

Sepse kur një vend që është pa qeveri funksionale, në prag të krizës kushtetuese, me buxhet të pasigurt dhe institucione të paralizuara, zgjedh ta përfaqësojë veten me një këngë lavdie për liderin, atëherë fjala “krizë” është shumë e butë.

Këtu nuk ka më fjalë.

Ka vetëm një refren që përsëritet dhe një heshtje që rritet.

Dhe në Ballkan, kur politika fillon të këndohet, zakonisht nuk mbaron mirë.

2. Rrëfimi për Cyrihun

Rreth një mijë veta nga diaspora u mblodhën aty sikur të mos kishin jetuar kurrë në Cyrih. Sikur të mos kishin parë kurrë se si funksionon një qytet ku shteti nuk ka nevojë të këndohet, ku liderët nuk thirren me emër dhe ku politika nuk ka refren.

Ata trokitën në atë sallë me gjithë bagazhin e një bote që Evropa e ka lënë pas prej dekadash, por që ne e mbajmë gjallë me fanatizëm.

“Albin, Albin, zemra e këtij vendi…”

Dhe këtu nuk kishte më ironi. Kishte vetëm turmë.

Një mijë njerëz që jetojnë në një nga qytetet më të rregullta, më të qeta dhe më të drejta në botë, por që në atë çast u sollën më primitivisht se banorët e një fshati të harruar në Kosovë.

Sepse fshati i harruar ka një justifikim: mungesën e shtetit.

Këta nuk e kanë.

Në Cyrih, qyteti ku askush nuk ka nevojë t’i këndojë kryeministrit për të marrë shërbim publik, u brohorit për një njeri të gjallë.

Në qytetin ku ligji është më i fortë se individi, u duartrokit ideja që individi është ligji.

Në qytetin ku institucionet funksionojnë pa zhurmë, u soll zhurma si ide politike.

Kjo nuk ishte nostalgji. Ishte regres i zgjedhur.

Sepse këta njerëz nuk janë të izoluar. Ata janë të integruar ekonomikisht, të mbrojtur ligjërisht, të siguruar socialisht. Ata e dinë shumë mirë se si funksionon një shoqëri normale. Dhe pikërisht për këtë arsye, ajo që bënë në Cyrih , është më e rëndë.

Nuk ishte padije. Ishte dëshirë.

Dëshira për ta sjellë me vete botën e vargjeve të shekullit të nëntëmbëdhjetë.

Botën ku lideri këndohet që të mos pyetet.

Botën ku refreni zëvendëson arsyen.

Botën ku politika nuk është institucion, por ndjesi.

Dhe aty, në atë sallë në Cyrih, u pa qartë se problemi nuk është se ne nuk dimë të jetojmë në demokraci.

Problemi është se shumë prej nesh nuk duan.

Sepse demokracia kërkon qetësi. Kërkon distancë. Kërkon llogari.

Ndërsa adhurimi kërkon vetëm zë të lartë dhe mendje të mbyllur.

Në atë mbrëmje, diaspora nuk u soll si pjesë e një shoqërie europiane.

U soll si turmë.

Dhe turmat nuk ndërtojnë shtete. Ato vetëm i këndojnë.

Prandaj ajo që u pa në Cyrih nuk ishte festë. Ishte paralajmërim.

Paralajmërim se primitivizmi nuk zhduket me pasaportë.

Ai zhduket vetëm me mendje.

3. Rrëfimi për stand-up comedy

Mbrëmë, Fisnik Qerkini e hapi skenën dhe publiku u befasua.

“Albin, Albin zemra e këtij vendi”

Stand-upi mbaroi. Duartrokitjet u shuan. Refreni mbeti pezull në ajër.

Në Prishtinë, ndërkohë, nuk kishte as skenë, as humor. Ka Kuvend të bllokuar, qeveri në detyrë, buxhet në rrezik dhe një krizë kushtetuese që nuk ka nevojë për batuta.

Në Kosovë nuk po qeshet, po shtyhet koha.

Ironia është kjo: në Cyrih u këndua për një njeri, ndërsa në Prishtinë po heshtet për një shtet.

Njëri qytet funksionon pa zë. Tjetri po mbytet nga refreni.

Dhe kur dritat e skenës u fikën, dhe U falenderua Fisniku e Dardan Islami, mbeti vetëm vargu që e hap e mbyll këtë histori, si një shenjë e kohës sonë të zezë.

“Albin, Albin, zemra e këtij vendi…”

Sepse kur politika kthehet në skeç dhe kriza në kolonë zanore, shteti mbetet pa fjali.