Petardat dhe fishekzjarret: rreziku i heshtur i fundvitit për qentë dhe macet

Zhurma që për njerëzit është festë, për kafshët është frikë

Për kafshët shtëpiake, nata e ndërrimit të viteve është shpesh më e vështira e vitit. Shpërthimet e petardave dhe fishekzjarreve, zhurma e fortë dhe dritat e papritura, shkaktojnë stres të theksuar te qentë dhe macet. Ato dëgjojnë disa herë më fort se njerëzit dhe nuk janë në gjendje ta kuptojnë se bëhet fjalë për festë – për to, çdo shpërthim perceptohet si rrezik.

Veterinerët paralajmërojnë se gjatë fundvitit rriten ndjeshëm rastet e panikut, ikjeve, lëndimeve dhe komplikimeve serioze shëndetësore te kafshët shtëpiake.

Pse petardat janë veçanërisht të rrezikshme për qentë dhe macet

Petardat, raketat dhe mjetet e tjera piroteknike janë ndër stresorët sezonalë më të fuqishëm për kafshët. Zhurma e papritur aktivizon instinktin “lufto ose ik”, duke shkaktuar:

• stres ekstrem dhe sulme paniku
• rritje të tensionit të gjakut dhe përshpejtim të rrahjeve të zemrës
• çorientim dhe ikje pa kontroll
• zhvillim të frikës kronike nga zhurmat

Në raste të rënda, janë raportuar edhe shok, humbje dëgjimi, probleme kardiake dhe ankth afatgjatë.

Shenjat që tregojnë se kafsha po përjeton frikë ose shok

Njohja e hershme e shenjave është thelbësore për reagim në kohë. Qentë dhe macet e frikësuara shpesh shfaqin:

• dridhje, rënkime, ulërima ose lehje të vazhdueshme
• fshehje në vende të mbyllura (nën shtrat, në dollap, banjë)
• humbje oreksi dhe refuzim ushqimi
• përpjekje për të ikur nga shtëpia
• reagime agresive nga frika

Këto janë sinjale alarmi që nuk duhen injoruar, transmeton Telegrafi.

Fishekzjarret zakonisht fillojnë që nga orët e hershme të mbrëmjes, ndërsa petardat shpesh përdoren edhe gjatë ditës. Për këtë arsye:

• Macet që zakonisht dalin jashtë duhet të mbahen brenda që nga mëngjesi.
• Qentë duhet të shëtiten vetëm me zinxhir, duke shmangur zonat e dendura urbane.

Rutinat ditore duhet të mbahen sa më normale – ushqimi, shëtitjet dhe pushimi në orare të zakonshme i japin kafshës ndjenjë sigurie.

Sigurohuni që kafsha të ketë mikroçip dhe të dhëna identifikuese, në rast se ikën nga frika.

Çfarë të bëni gjatë shpërthimeve të petardave dhe fishekzjarreve

Gjatë natës së ndërrimit të viteve, fokusi kryesor duhet të jetë siguria dhe ulja e stresit:

• Përgatitni një dhomë të qetë dhe të errët ku kafsha mund të tërhiqet.
• Mbyllni dritaret, dyert, perdet dhe grilat për të zbutur zhurmën dhe dritat.
• Lëreni të ndezur televizorin ose muzikën për të maskuar shpërthimet nga jashtë.
• Qëndroni të qetë – sjellja juaj transmeton siguri.
• Mos e ndëshkoni dhe mos e teproni me përkëdhelje; reagimi neutral ndihmon më shumë sesa keqardhja e tepruar.
• Loja e lehtë me qenin mund të ndihmojë në shpërqendrim.

Në raste frike shumë të fortë, vetëm pas konsultimit me veterinerin, mund të merren në konsideratë qetësuesit.

Kujdes pas mesnatës: rreziku nuk përfundon me fishekzjarret

Edhe pas ndërrimit të viteve, rrugët dhe hapësirat publike mund të jenë të mbushura me mbetje petardash dhe raketash të pashpërthyera. Qentë nuk duhet të lejohen të nuhasin mbeturinat, pasi gëlltitja e barutit mund të ketë pasoja serioze shëndetësore. Macet që dalin zakonisht jashtë këshillohet të mbahen brenda edhe ditën pas Vitit të Ri.

Qentë dhe fishekzjarret: pse reagojnë më fort

Qentë janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj zhurmave të forta dhe të papritura. Fishekzjarret kombinojnë tre elemente stresuese: zhurmë, dritë dhe erë të pazakontë. Kjo i bën ata të përjetojnë situatën si kërcënim real. Dridhja, lehja, fshehja, humbja e oreksit dhe përpjekjet për ikje janë reagime të zakonshme.

Macet dhe nata e Vitit të Ri

Macet dëgjojnë shumë më mirë se njerëzit dhe shohin më mirë në errësirë. Prandaj, zhurma shurdhuese dhe dritat e forta të fishekzjarreve janë veçanërisht frikësuese për to. Disa mace mbeten relativisht të qeta, ndërsa të tjera përjetojnë panik të plotë: dridhen, lëpijnë veten në mënyrë të tepruar ose përpiqen të ikin.

Frika ekstreme mund të çojë në pasoja serioze, ndaj menaxhimi i stresit është i domosdoshëm.

Qetësues natyralë apo medikamente?

Për uljen e stresit ekzistojnë dy qasje:

Metodat natyrore (të buta dhe të sigurta):

• difuzorë feromonesh
• suplemente bimore qetësuese
• jelekë qetësues me presion të lehtë
• muzikë relaksuese

Medikamentet përdoren vetëm në raste ekstreme dhe vetëm me rekomandim veterinar. Dhënia e medikamenteve njerëzore kafshëve është rreptësisht e ndaluar.

Një fundvit më i qetë për ju dhe kafshën tuaj

Petardat dhe fishekzjarret nuk janë vetëm zhurmë e përkohshme – për shumë kafshë ato përfaqësojnë rrezik real. Me përgatitje në kohë, sjellje të qetë dhe masa të thjeshta mbrojtëse, stresi i qenve dhe maceve mund të reduktohet ndjeshëm. Kështu, ndërrimi i viteve mund të kalojë më i sigurt dhe më i qetë, si për njerëzit ashtu edhe për miqtë tanë me katër putra./Periskopi/